Academie voor Wetgeving

Heb jij weleens een wetboek van dichtbij gezien? Zoiets is niet mis. De online versie van het Nederlandse Burgerlijk Wetboek Boek 1 alleen al telt meer dan 79.000 woorden, verspreid over 20 titels en 462 artikelen. Om nog maar te zwijgen over het specifieke juridische jargon.

Overheids- en wetgevingsjuristen moeten goed op de hoogte blijven van deze wetten. Ze moeten deze ook kunnen interpreteren, contextualiseren en er duidelijke adviezen op baseren. Zoiets vergt meer dan een eenmalige universitaire studie. Op de faculteit Rechtsgeleerdheid begint de pret pas.

Maar ook daarna moet de juridische kennis scherp blijven. Daarvoor volgen overheids- en wetgevingsjuristen cursussen, bijvoorbeeld bij de Academie voor Wetgeving.

In deze Training Improvement Story nemen wij jou mee in hoe de Academie voor Wetgeving een bestaande masterclass omzette in een succesvolle, inhoudelijke blended training. Zodat zij deelnemers zowel online als offline een goede leerervaring konden bieden.

De Academie voor Wetgeving richt zich op het aanbieden van cursussen waarmee wetgevingsjuristen op de hoogte blijven van actuele kennis. Zij vormt daarmee, samen met de Academie voor Overheidsjuristen, hét opleidingsinstituut voor juridische functies van de Rijksoverheid.

Juristen in deze functies kennen heel wat verantwoordelijkheden. Denk dan aan juridische advisering, het behandelen van bezwaar- en beroepszaken, het opstellen van contracten en het maken en uitvoeren van wet- en regelgeving. Actuele kennis is daarom van groot belang.

Wij spraken Hanneke Bezemer en Renske Kersbergen, Opleidingscoördinatoren bij de Academie van Wetgeving, over hun huidige uitdagingen, wat er op dit moment speelt binnen hun organisatie en hoe dit leidde tot een vernieuwde samenwerking met aNewSpring.

Voor dat laatste werd de al bestaande masterclass ‘Ruimte in Regels’, een initiatief en instrument van Professionals voor Maatwerk Multiproblematiek (PMM), omgetoverd in een blended leerervaring. Komen we zo op terug; wordt een mooi verhaal. Beloofd!

Wat goed is om te weten is dat de Academie van Wetgeving over een enorme poule aan expertise beschikt, zowel intern als extern.

Ondanks de enorme hoeveelheid kennis die de Academie tot haar beschikking heeft, is de tijd van inhoudsdeskundigen – die vaak buiten hun eigen werktijd bijdragen aan zulke cursussen – natuurlijk gelimiteerd.

Hanneke Bezemer: “Wij zien een grote vraag vanuit vooral ministeries en uitvoeringsinstanties om cursussen te ontwikkelen. Waarbij het nog weleens spaak kan lopen met de docenten die daarvoor nodig zijn. Niet alle docenten hebben tijd om buiten hun werktijd vaker dan één of twee keer per jaar te doceren.”

Om toch aan de grote vraag naar opleidingen te kunnen voldoen zijn er dus andere, schaalbare vormen van training nodig.

De cursussen die de Academie van Wetgeving aanbiedt vinden over het algemeen klassikaal plaats. Maar live training geven kan zwaar wegen op het schema van degene die voor de klas staat.

Renske Kersbergen: “Wij hebben zo’n tien jaar geleden voor het eerst een keer een online training opgezet via aNewSpring. Deze is toen best een aantal keer uitgevoerd, maar werd op een gegeven moment niet meer gebruikt.”

Een jaar of vijf geleden besloot de Academie dat ze weer aan de slag wilden met blended learning. Blended learning bestaat uit verschillende leervormen, die zowel online als offline uitgevoerd kunnen worden.

Door de coronacrisis en het feit dat iedereen hierdoor meer kon wennen aan online interactie, raakte dit plan in een stroomversnelling. Maar hoe zorg je vervolgens dat alle neuzen dezelfde kant op komen te staan?

Voor het succesvol opzetten van een nieuw blended learning project was het van belang dat een aantal stakeholders op één lijn kwamen te zitten.

Naast opleidingscoördinatoren Hanneke en Renske was in eerste instantie ook inhoudsdeskundige Frank van Tienen, advocaat bij Pels Rijcken, nauw betrokken bij dit project.

De inhoudsdeskundigen die de cursus uiteindelijk zouden doceren waren Karolien Runia, coördinator maatwerkplaats bij het UWV en tevens jurist en arbeidsdeskundige, en Saskia van Muiswinkel, regievoerder Landelijk Maatwerkloket Multiproblematiek bij PMM.

Voeg daar nog Puck Onnekes, Training Improvement Engineer bij aNewSpring aan toe, en er stond een echt sterrenteam klaar om van deze blended learning droom werkelijkheid te maken.

Het plan? Van de bestaande, succesvolle masterclass ‘Ruimte in Regels’ een verrijkt leertraject te maken, met online en offline elementen. Deze masterclass is een van de instrumenten van PMM in de pijler professionalisering. De reden voor het toevoegen van e-learning aan de cursus was dat hiermee een grotere groep bediend zou kunnen worden.

De masterclass ‘Ruimte in Regels’ is bedoeld voor juristen en beleidsmakers van gemeenten en het Rijk (beleid en uitvoeringsorganisaties) die zich in hun dagelijkse werkzaamheden met het leveren van maatwerk bezighouden.

Om huishoudens met multiproblematiek te kunnen helpen, is vaak maatwerk nodig. Binnen wet- en regelgeving is geprobeerd daarvoor zoveel mogelijk ruimte te bieden.

In sommige gevallen ontbreekt echter de benodigde ruimte of leidt de combinatie van verschillende regels juist tot verergering van de problemen. Het kan ook voorkomen dat, hoewel de ruimte er is, deze niet optimaal benut wordt. Tot zover het onderwerp in een notendop.

Bij het herzien van de masterclass was de hoofdvraag: hoe zetten wij een fysiek leertraject gedegen om in een leerervaring die gedeeltelijk online plaatsvindt? En hoe zorgen wij er vervolgens voor dat deze online ervaring het fysieke gedeelte van de cursus versterkt?

Aangezien het team van de Academie van Wetgeving al eerder met aNewSpring aan een online training had gewerkt, nam dit team deze opleidingsorganisatie ook dit keer mee in het inkoopproces.

Hanneke Bezemer: “Wij hebben met meerdere partijen contact gehad. Sowieso hadden wij al toegang tot en ervaring met het leerplatform van aNewSpring, dat werkte voor ons erg intuïtief.”

Wat uiteindelijk de doorslag gaf? ”Dat had een financieel aspect, maar kwam ook door het open en plezierige contact dat wij vanaf het begin met aNewSpring hadden. Daarnaast speelde de extra service die Training Improvement Engineer Puck kon leveren een grote rol.”

Het omzetten van de masterclass ‘Ruimte in Regels’ tot blended learning was namelijk niet zomaar gepiept. Want bij het maken van deze vakspecifieke e-learning moest Puck overeenstemming vinden met de inhoudsdeskundigen van de Academie van Wetgeving.

In eerste instantie bleek de samenwerking tussen Puck, de opleidingscoördinatoren van de Academia, en deskundigen Saskia en Karolien nog een beetje zoeken.

Want wat werd er specifiek van iedereen verwacht? Hoe verdelen we de rollen? Hoe krijgen we de kennis van de inhoudsdeskundigen zo goed mogelijk vertaald naar de online ervaring in de e-learning?

Een van die stakeholders is Karolien Runia, coördinator maatwerkplaats bij het UWV, een organisatie die erg veel te maken krijgt met maatwerk. Karolien werkte bij het UWV al met een goed vormgegeven e-learning, waar ook aansluitend een workshop op aan te vragen is.

Niets nieuws dus, zo’n online leertraject. Karolien: “Ik stond eigenlijk altijd al positief tegenover het gebruik van e-learning. Onder andere vanwege efficiëntieoverwegingen, omdat ik als docent niet steeds heen en weer hoef. Maar ook omdat je zo gewoonweg meer mensen kunt bereiken en leren kunt versnellen.”

Zij was overigens erg te spreken over de samenwerking met Puck. Karolien: “Het hele proces was strak geregeld. We hebben af en toe wat over de inhoud gediscussieerd. Ik vond het heel prettig samenwerken. Er was een goede regie."

Naast Karolien gaf ook Saskia van Muiswinkel, de andere inhoudsdeskundige en docent van de masterclass ‘Ruimte in Regels’ aan dat de samenwerking prettig verliep.

Saskia is werkzaam als regievoerder Landelijk Maatwerkloket Multiproblematiek bij Professionals voor Maatwerk Multiproblematiek. Deze organisatie vormt een ingang bij de Rijksoverheid voor professionals die vastlopen in complexe casuïstiek. De masterclass ‘Ruimte in Regels’ is een van de instrumenten van PMM.

Hoewel blended learning nieuw was voor Saskia is ze overtuigd van de voordelen: “Het is efficiënt en er zit een zwaar theoretisch kader achter blended learning. Zeker met zo’n gemêleerde groep als de studenten aan de Academie van Wetgeving is het goed als mensen op hun eigen tempo kunnen leren.”

Deze gemêleerde groep bestaat onder andere uit juristen die vrij vlot door de lesstof heen zouden kunnen gaan, terwijl zij er ook verrijking uit kunnen halen via videomateriaal en uitgebreide rapporten over bijvoorbeeld de parlementaire enquête Fraudebeleid en Dienstverlening.

“Mensen die wat verder van de materie afstaan, kunnen de lesstof juist in hun eigen tempo tot zich nemen", legt Saskia uit. “Dat vind ik zeker positief aan het gebruik van blended learning.”

Tegelijkertijd waarschuwt ze wel dat maatwerk, het onderwerp van de masterclass, erg in ontwikkeling is. Heel belangrijk dus, om de e-learning zo veel mogelijk up-to-date te houden, en alert te blijven voor aanpassingen in wetgeving.

Karolien en Saskia droegen als inhoudsdeskundigen voornamelijk bij met hun expertise op het gebied van zaken waar deelnemers van de e-learning in de praktijk tegenaan lopen. Zeker in het geval van deze juridische stof zijn dergelijke praktijkvoorbeelden erg behulpzaam. Cruciaal zelfs.

Saskia: “Als je heel veel theorie hebt, artikel zo en zoveel van het Algemene wet bestuursrecht, dan voel ik zelf al snel de behoefte om te horen: over wie hebben we het nou? Geef me nou eens een voorbeeld. Daarom hebben Karolien en ik zowel casuïstiek als voorbeelden uit de rechtspraak aangeleverd voor het bouwen van de e-learning.”

Puck Onnekes was uiteindelijk verantwoordelijk voor het maken van de nieuwe content voor deze online leerervaring. Best een uitdaging, aangezien zij vóór de start van de samenwerking nog niets afwist van het onderwerp maatwerk binnen het bestuursrecht.

Puck: “Ik kon wel gebruikmaken van documenten en slides die voorheen werden gebruikt in de masterclass, maar er was weinig dat ik meteen kon overnemen. Ik moest de expertise dus echt bij de deskundigen ophalen. Een heel leuke uitdaging, waar best wat inhoudelijke discussies uit voortkwamen.”

Het resultaat liegt er volgens Puck niet om. “Nu merk je dat de e-learning écht bijdraagt aan de fysieke lesdag. Dat was het doel waar we allemaal naartoe werkten.”

Los van de samenwerking tussen de opleidingscoördinatoren, docenten en inhoudsdeskundigen en de Training Improvement Engineer, staat of valt het succes van een leerervaring natuurlijk met de ontvangst van de deelnemers. Want hoe ervaarden zij de nieuwe blended vorm van de masterclass ‘Ruimte in Regels’?

Allereerst wat context over het ‘blended’ aspect van de nieuwe masterclass. Hiervoor werd onder andere gebruikgemaakt van de enquêtefunctie van aNewSpring

Via deze functie werden voorbereidende vragen gesteld zoals: "Hoe kijk je aan tegen maatwerk?” Ook werd hen een specifieke casus voorgelegd en werd gevraagd of zij in dit geval maatwerk zouden toepassen.

Voorheen waren deze vragen al onderdeel van een digitale intake. De vorm van deze intake werd met behulp van de enquêtefunctie van aNewSpring aangepast.

Hanneke Bezemer: “We hebben de originele intake samengevoegd met de enquêtefunctie, waardoor we nu één inzichtelijke vorm hebben. Hierdoor is deze voor iedereen makkelijker inzichtelijk. Je kunt de antwoorden gewoon als export downloaden, en zo met één druk op de knop inzicht krijgen in de resultaten. Dat is heel fijn.”

De Academie van Wetgeving maakt een export van deze resultaten, die heel gemakkelijk uit het learning journey platform van aNewSpring te halen is. Docenten Karolien en Saskia hebben hierdoor een goed overzicht van de gegeven antwoorden. Karolien: “Daarnaast is het ook fijn om in het platform te kunnen zien met welk percentage deelnemers hun e-learning precies voltooid hebben.”

Saskia: “De groepen zijn soms best ingewikkeld om aan te sturen doordat de basiskennis aardig kan verschillen. Daarom is het des te belangrijker dat we inzien wie de e-learning van tevoren heeft voltooid.”

Belang van de data

Ook is het volgens Saskia van Muiswinkel specifiek bij het onderwerp ‘maatwerk’ belangrijk om een beeld te krijgen van hoe de deelnemers denken over maatwerk en in welke mate zij er in hun werk mee te maken hebben. Op die manier heb je in feite al het begin van een groepsgesprek over maatwerk.

Uit data blijkt dat in ieder geval 70% van de deelnemers 3 dagen van tevoren de online leeromgeving activeert. Daarnaast zijn er twee evaluatiemomenten geweest. De e-learning werd hierin als waardevol beoordeeld, met een 8,2 gemiddeld.

Saskia: “Zo’n fysieke lesdag is best kort. Met de enquêtefunctie konden we van tevoren al goed inzien wie we in de groep hadden. Niet alleen naam en functietitel, maar ook welke ideeën zij over maatwerk hebben. Daar kun je dan meteen mee gaan spelen in het groepsproces dat op de lesdag plaatsvindt.”

Het online gedeelte van de leerervaring bleek dus enorm bij te dragen aan de verrijking van de fysieke samenkomst. Naast de efficiëntieslag die gemaakt werd door het samenvoegen van de intake en de originele enquêtevragen, werd de masterclass zelf ook effectiever door het gebruik van blended learning.

Hoe ziet de toekomst van de samenwerking tussen aNewSpring en de Academie van Wetgeving eruit? Staan er nog nieuwe blended learning projecten op de planning?

Hanneke Bezemer: "Allereerst is het met deze herziene masterclass de eerste keer dat wij op lange termijn een cursus gedeeltelijk online aanbieden. Er staan verder nog niet heel concrete projecten op de planning.”

“Wij zijn op het moment veel bezig met onze traineeships. Hoe moeten die eruit komen te zien? Hoe kunnen we die toekomstbestendig maken? We weten nog niet zeker of e-learning daar onderdeel van gaat zijn, maar de vraag wordt zeker wel gesteld.”

Ook Puck is op de hoogte van deze interne gesprekken. Zij weet wat er speelt en staat als Training Improvement Engineer klaar om hulp te bieden, advies te geven, of gewoon even te sparren. Vooral bij vragen over wat zich wel of niet goed leent voor een online aanpak is haar expertise extreem waardevol.

Wat betreft een iteratie op de masterclass ‘Ruimte in Regels’ heeft Saskia van Muiswinkel nog wel wat ideeën: “De e-learning bevat nu nog best veel leeswerk. Ik zou het mooi vinden om deze nóg interactiever te maken. Ik ben benieuwd naar wat er allemaal nog meer mogelijk is. Daar weten ze bij aNewSpring vast nog veel meer vanaf.”