Verbeter learning design met Jobs-to-be-Done

In de afgelopen jaren hebben we al diverse artikelen geschreven over Jobs to be Done (JTBD). We frissen graag je geheugen even op. En onderin vind je de links naar deze artikelen, mocht je ze nog eens willen nalezen.

Het framework ‘Jobs-to-be-Done’ is afkomstig uit de marketing- en innovatiewereld. Dit bekende citaat van business-professor Theodore Levitt vat het kort maar krachtig samen: ‘Mensen willen geen boortje van vijf millimeter, ze willen een gaatje van vijf millimeter.’ Je moet uitzoeken wat mensen echt nodig hebben om te bereiken wat ze willen bereiken in het leven: de dingen die ze gedaan willen krijgen. Bij learning design gaat dit om de mensen die jouw training volgen.

De waarom

Hier gaan we het hebben over het volgende onderwerp: waarom is Jobs-to-be-Done een goed framework om je learning design te verbeteren? Daar zijn drie goede redenen voor. Laten we deze drie punten eens nader bekijken.

Toepassing van JTBD begint bij het bepalen van de functionele taak die iemand af wil krijgen. Mensen willen van alles gedaan krijgen om vooruit te komen op hun levenspad. Een deel daarvan kan te maken hebben met werk. Daarbij streven mensen naar zo veel mogelijk profijt (voordeel) en zo weinig mogelijk pijn (nadelen). Bij (learning) design van werkgerelateerde trainingen ontwerp je oplossingen waarmee mensen de functionele taak afkrijgen met zo veel mogelijk profijt en zo weinig mogelijk pijn.

Een doelgroep bij learning design laat zich definiëren aan de hand van de gedeelde uitdaging rondom de functionele taak die moet worden uitgevoerd; het gaat dus niet om de algemene kenmerken die je vaak ziet bij het gebruik van persona’s. Als je je focust op het verband tussen de mensen en de taken die ze gedaan willen krijgen, wordt je design relevant, compact en nuttig. Daarbij komen drie dingen telkens terug: een actie (werkwoord), het voorwerp van die actie (zelfstandig naamwoord) en de context (bepaling). Enkele voorbeelden: ‘De vitale functies van een patiënt controleren in een ambulance’ of ‘onderweg reageren op berichten.’

Werken en leren zijn geen puur rationele verschijnselen. Nu duidelijk is welke functionele taken er gedaan moeten worden, gaan we de emotionele en sociale taken bekijken. Die hangen samen met de functionele taken.

Bij de emotionele taak die gedaan moet worden, gaat het om hoe iemand zich voelt tijdens of net na het afronden van de functionele taak. Bijvoorbeeld onzeker, als een beginner, angstig, beschaamd. Of juist positief, zelfverzekerd, vol vertrouwen, een pro, trots, iemand met de touwtjes in handen.

De sociale taken draaien om hoe anderen de uitvoerder van de taak zien: dat gaat om status en reputatie. Beschouwen anderen diegene als amateur of pro, als zelfverzekerd of onzeker, als doortastend of angstig, vol zelfvertrouwen of juist niet, zorgzaam of bot?

Wanneer je dit in het oog houdt als learning designer, kijk je verder dan het puur rationele stuk. Daardoor wordt je lesmateriaal beter. Houd bij het ontwerpen van een leeroplossing dus rekening met emotionele en sociale aspecten, want waarschijnlijk heeft dat een positief effect op de kennisoverdracht. Op die manier gaan deelnemers het geleerde toepassen in hun werk.

Je hebt misschien weleens gehoord dat context, en niet content, een centrale plaats inneemt bij leren op het werk. Eén lettertje anders, maar het is een wereld van verschil. Designers moeten weten in welke specifieke context eindgebruikers de oplossing gaan gebruiken. Bij learning design is dat niet anders. Als je de basisdefinitie voor de functionele taak opstelt, met een actie (werkwoord), het voorwerp van de actie (zelfstandig naamwoord) en de context (bepaling), geeft dat een steuntje in de rug om de context te beschrijven. Zo kan in het voorbeeld ‘de vitale functies van een patiënt controleren in een ambulance’ het gedeelte ‘in een ambulance’ een belangrijk verschil maken met ‘in het ziekenhuis’.

Er bestaan heel verschillende contexten in de werkomgeving, en die kunnen het nut van de oplossingen maken of breken. Ik heb voor een Japans bedrijf gewerkt, en daar heb ik ‘go to the Gemba‘ geleerd: ga naar de werkvloer (en praat daar met de mensen die het werk doen). Bij het ontwerp van een oplossing voor de spoedeisende hulp of in een cleanroom moet rekening gehouden worden met de context.

Lees of vraag verder

Er bestaan ook andere frameworks die misschien helpen bij het creëren van focus op deze drie belangrijke elementen. Maar behalve JTBD ken ik er geen waarin deze drie aspecten samenkomen. Jij wel? Laat het weten! Heb je wat aan de JTBD-benadering, of heb je het geprobeerd maar lukte het niet? Ook dan hoor ik graag van je.

Bekijk deze andere nuttige artikelen over JTBD:

• Lees hoe je het framework toepast als trainer: ‘Professionals willen geen training; ze willen het resultaat’

• Creëer een leeroplossing met impact met de JTBD-methode: ‘Jobs-to-be-Done voor learning design Een frisse blik samen met Mariël Rondeel’